ارتباطات بسیار در این زمانه مهم شده است و بسیاری از افراد جامعه با هم دیگر ارتباط دارند همین مسئله باعث شده است که این روز ها اینترنت  بسیار برای جامعه مهم باشد.شاید اگر تکنولوژی به اینجا نمی رسید و اینترنت وجود نداشت شاید ارتباطات به این صورت شکل نمی گرفت . این روز ها اینترنت بسیار کمک کرده که آدم ها بتوانند با هم دیگر ارتباط داشته باشند و این دهکده جهانی را بهم دیگر متصل کرده است. این روز ها  اینترنت در ایران بسیار متفاوت شده است و کشتی اینترنت در طوفان های سخت می گذرد. طرحی که از ایده گذشته و همین مسئله باعث نگرانی مردم شده اما این هم مزیت هایی دارد و هم معایبی که می تواند برای مردم جالب باشد. این طرح که به نام اینترنت طبقاتی معروف است و بسیاری از مردم در مورد اینترنت طبقاتی اطلاعاتی در دست ندارند

طرح طبقاتی اینترنت از کجا شروع شد؟

اصطلاح اینترنت طبقاتی نخستین بار توسط آذری جهرمی، وزیر ارتباطات دولت دوازدهم، در سال 98 رسانه ای شد. ایشان با اظهاراتی مانند: "بدون ساماندهی نمی شود موضوع فیلتر شکن را بررسی کرد. نمی شود سطح دسترسی برای پزشک، برای استاد دانشگاه یا برای خبرنگار با یک کودک هشت ساله، نه ساله برابر باشد؛" خواستار اجرای فیلترینگ غیر همسان شدند. سپس در سال 1400 دادستان کل کشور، محمد جعفر منتظری، خبر تصویب رفع فیلتر برای دستگاه ها را در کارگروه تعیین مصادیق مجرمانه تایید نمود.

این روند ادامه داشت تا زمانی که ناآرامی های اخیر، موضع اینترنت طبقاتی را وارد فاز جدی تری کرد. زبرا گزارش های رسیده نشان می دهد که قرار است؛ با استفاده از این طرح بسیاری از سایت ها و پلتفرم ها را از دسترس عموم مردم خارج سازند.

هر چند که زارع پور، وزیر ارتباطات، بارها تاکید کرده که این نام گذاری درست نیست و این وزارتخانه، تنها کاری می کند تا اقشار مختلف بتوانند بنا به نیاز خود، از اینترنت استفاده بهتری داشته باشند؛ ولی شاید لازم است مردم دیگر به طبقاتی شدن خیلی چیزها عادت کنند،

زیرا به نظر می رسد طرح اینترنت طبقاتی به مرور و در سایه در حال اجرایی شدن می باشد. البته شواهد و قرائن فراوانی نیز برای اثبات این موضوع وجود دارد؛ مانند:

·        در نامه رئیس مرکز روابط عمومی و اطلاع رسانی وزارت جهاد کشاورزی خطاب به احسان خرامید، رئیس مرکز روابط عمومی وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات عنوان شد که" این مرکز نیاز دارد در راستای عمل به رسالت های خبری خود از اینترنت رایگان و بدون فیلتر و پرسرعت بهره مند شود" و لیستی از کارکنان این وزارتخانه را هم برای دریافت اینترنت بدون فیلتر ارائه کرد.

·        مهدی تاج، رئیس فدراسیون فوتبال، در 9 مهر ماه 1401 در نامه ای به عیسی زارع پور، وزیر ارتباطات درخواست کرد که" با توجه به استقرار کارلوس کی روش در کمپ تیم ملی فدراسیون فوتبال و گستره ارتباطات تیم ملی در سطح بین المللی از تعدادی از آی پی های این فدراسیون رفع فیلتر شود."

·        خبرگزاری تسنیم نیز از وزیر ارتباطات خواسته بود "تا با توجه به نیاز این خبرگزاری به استفاده دائمی از اینترنت بدون فیلتر در ارتباط با امور خبری و اطلاع رسانی و رصد رسانه های خارجی، مشمول دریافت اینترنت بدون فیلتر شود." نامه رئیس مرکز روابط عمومی وزارت ارتباطات خطاب به جانشین ستاد رسانه مرکز ملی فضای مجازی نیز نشان دهنده اختصاص اینترنت خبرنگاری ( بدون فیلتر ) به لیست ارائه شده از سوی رسانه های متقاضی به قید فوریت می باشد.

·        امید قالیباف سخنگوی وزارت صمت نیز خطاب به مصطفی اشرف، مدیر کل حوزه وزارتی وزارت ارتباطات، با ارائه کد ملی و شماره تلفن خود خواستار دریافت اینترنت بدون فیلتر شد.

·        اتاق بازرگانی نیز برای اعضای خود اینترنت بدون فیلتر دریافت کرده بود.

·        اتحادیه فناوران یارانه تهران نیز در ابتدای دی ماه 1400، از دارندگان پروانه کسب این اتحادیه خواست تا آی پی های خود را اعلام کنند تا اینترنت بدون فیلتر دریافت کنند.

·        چندی پیش نیز اعلام نمودند؛ اینترنت بدون فیلتر برای اساتید دانشگاه ها ارائه خواهد شد.

آنچه که از این نامه ها و خبرهایی که از سوی مجموعه های دولتی و برخی افراد به بیرون درز کرده، می توان می فهمید؛ این است که حتی اگر بنا به نظر وزیر ارتباطات نام گذاری این تبعیض دسترسی را اینترنت طبقاتی نگذاریم، طرح اینترنت طبقاتی در کشور در حال اجراست.

دلایل ضرورت طراحی سیم کارت گردشگری بدون فیلتر

بعد از اتفاقات شهریور 1401 در کشور و اعمال محدودیت ها و فیلترینگ شبکه های اجتماعی، بسیاری از مشاغل و صنایع دچار ضررهای جبران ناپذیری شدند. یکی از این صنایع، صنعت توریست در ایران است که بنا به گفته جمشید حمزه زاده، رئیس جامعه هتلداران، 85 درصد مسافران خارجی از سفر به ایران انصراف دادند.

هر چند که تنها دلیل این انصراف وضعیت اینترنت نبوده و شرایط سیاسی کشور نیز در این تصمیم گیریها موثر است؛ ولی باید بپذیریم که مسافران خارجی به هیچ وجه با واژه ای به نام فیلترینگ و سرعت لاک پشتی اینترنت آشنایی نداشته و برای آنها سفر به کشوری که حتی از تامین حداقل های شرایط ارتباطی محروم می باشد، معقول و منطقی نیست.

به همین خاطر عیسی زارع پور به عنوان وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات در خصوص برنامه های این وزارت خانه برای طراحی سیم کارت مخصوص گردشگران خارجی در مصاحبه با خبرگزاری میراث آریا ( میراث فرهنگی ) چنین گفت:"  شنیده شده است که توریست ها و گردشگران خارجی در کشور به دلیل فیلترینگ دو پلتفرم واتس اپ و اینستاگرام کمی دچار مشکل شده اند. در نظر داریم با توجه به محدودیت استفاده از این دو پلتفرم، برای گردشگران خارجی که به کشورمان سفر کرده اند، سیم کارت خاصی را طراحی کنیم که این افراد بتوانند در مدت حضور خود در ایران راحت تر و بهتر از فضای مجازی استفاده کنند."

پیامدهای طراحی سیم کارت گردشگری بدون فیلتر

تجربه ثابت کرده، عملکردهای شتابزده و بدون بررسی دقیق، معمولا پیامدهای زیادی را به همراه خواهد داشت که حتی در کوتاه مدت نیز می تواند تاثیر بسیار زیادی بر بازار خرید سیم کارت و فروش سیم کارت داشته باشد. پاک کردن صورت مسئله به جای حل درست و گام به گام آن، قطعا نه تنها مشکل صنعت گردشگری کشور را حل نخواهد کرد؛ بلکه یک معضل به مشکلات کشور اضافه خواهد کرد.

کارشناسان و فعالان بازار خرید فروش سیم کارت معتقدند؛ عرضه سیم کارت های گردشگری بدون فیلتر خیلی زود بازار سیاهی را ایجاد خواهد کرد که کنترل آن به راحتی امکان پذیر نخواهد بود. زیرا با وجود شرایط فیلترینگ در کشور، احتمالا کاربران داخلی حاضر به پرداخت هزینه های هنگفت برای دسترسی به اینترنت بدون فیلتر خواهند بود که همین امر حضور دلالان و کلاهبرداران را پر رنگ تر از همیشه خواهد کرد و منبع درآمد جدیدی را برای آنها به ارمغان خواهد آورد.

به طور کلی اجرای شتابزده طرح اینترنت طبقاتی بدون بررسی دقیق پیامدهای آن، می تواند از یک طرف آسیب های جدی برای جامعه به همراه داشته باشد و از طرف دیگر ماهیت کلی طرح را زیر سوال ببرد. به همین خاطر لازم است، در همین مراحل ابتدایی اجرای طرح، به صورت تخصصی و حرفه ای به این موضوع پرداخته شده و بهترین روش برای اجرای آن انتخاب گردد.

سالانه 16 هزار میلیارد تومان صرف خرید فیلتر شکن می شود!!!!

شاید برای شما هم این رقم کمی عجیب و دور از ذهن باشد. ولی  با یک حساب سرانگشتی رقمی که کاربران عادی داخلی برای دسترسی به اینترنت بین الملل می پردازند اگر از این رقم بیشتر نباشد؛ کمتر نیست.

در حالی که وزارت ارتباطات درگیر طراحی سیم کارت گردشگری و اختصاص اینترنت بدون فیلتر است، کاربران عادی ایرانی از فیلتر شکن پولی استفاده می کنند تا بتوانند ارتباط خود را با دنیا حفظ نمایند.

چندی پیش، آذری جهرمی، وزیر پیشین ارتباطات، در کانال تلگرامی خود نوشت:

" روزنامه فرهیختگان با انتشار نتایج یک پیمایش به گرایش های مردم به شبکه های اجتماعی داخلی و خارجی پرداخته است. البته درباره مجری این پیمایش و شیوه انجام آن توضیحی ارائه نشده است. اما در بخشی از این گزارش آمده است؛ که تنها 30 درصد کاربران گفته اند که پیش از ناآرامی های اخیر از فیلتر شکن و پروکسی استفاده می کرده اند، اما در حال حاضر بیش از 60 درصد کاربران از فیلتر شکن استفاده می کنند. از این تعداد حدود سی درصد از فیلتر شکن های پولی که حدود 70 درصد آنها ماهانه بین 50 تا 200 هزار تومان هزینه می کنند و 70 درصد از پروکسی ها و فیلتر شکن های رایگان خارجی استفاده می کنند.

معنای یافته این است که 18 درصد کاربران ایرانی از فیلتر شکن های پولی استفاده می کنند؛ اگر 60 میلیون کاربر مفروض باشند و میانگین ماهانه 120 هزار تومان هزینه کنند؛ به عدد تقریبی 16 هزار میلیارد تومان در سال می رسیم !!!!"

استفاده ایرانی های از فیلتر شکن!! واقعیت یا توهم

داده های رادار کلودفلر نشان می دهد که در حال حاضر بیش از 93 درصد کاربران ایرانی با استفاده از فیلتر شکن به اینترنت بین الملل دسترسی دارند. شرکت متا هم به تازگی اعلام نموده که با وجود محدودیت هایی که در ایران بر اینترنت بین الملل و پلتفرم های شبکه های اجتماعی اعمال شده، هم چنان ده ها میلیون ایرانی از اینستاگرام استفاده می کنند.

با این حال وزیر ارتباطات در چهارشنبه گذشته در حاشیه جلسه هیات دولت و در جمع خبرنگاران اعلام نمود که " بیش از 35 میلیون ایرانی از پلتفرم های داخلی استفاده می کنند و آمارهای منتشر شده غیر کارشناسانه بوده و استفاده از پلتفرم های داخلی در حال افزایش است. "

در دنیای واقعیت چه می گذرد؟

در حالی که کاربران ایرانی برای دسترسی به اینترنت آزاد، ناچار به پرداخت مبالغ هنگفتی برای خرید فیلتر شکن و پروکسی هستند، وزارت ارتباطات به دنبال طراحی سیم کارت خاص گردشگری برای توریست های خارجی است تا هنگام سفر به کشور بتوانند از پلتفرم های اینستاگرام و واتس اپ که دسترسی آن برای ایرانیان فیلتر می باشد، استفاده کنند.

علاوه بر این، از یک طرف مجموعه های دولتی و افراد سرشناس تلاش می کنند تا با استفاده از اینترنت طبقاتی شرایط دسترسی آسان و بدون دردسر افراد خاص را به اینترنت بدون فیلتر فراهم کنند. از طرف دیگر وزیر ارتباطات به طور مداوم تاکید می کند که اینترنت طبقاتی وجود ندارد و همه مردم برای ما خاص هستند.